DARÜ’Z-ZİKR MESCİDİ
Balhasan Mahallesi’ndedir. Yapının inşa kitabesi yoktur. Ancak plan ve mihrap elemanlarının özellikleri, Niğde ve Bor’daki Karamanoğulları Dönemi cami ve mescitleriyle büyük benzerlik göstermektedir. Ayrıca yapının ismi M 1476 tarihli Tapu Tahrir Defteri’nde geçmektedir. Bundan dolayı XV. yy. başlarında inşa edildiği görüşü hâkimdir. Bazı onarımlarla günümüze gelen cami, orijinal özelliğini ve fonksiyonunu korumaktadır. Harimin kuzey tarafına son cemaat niteliğinde basit bir mekân eklenmiş, avlu kısmına da 1–2 oda ile helâ ve abdest muslukları yapılmıştır. Dıştan 9.50x10.30 m ölçülerinde olan yapı, düz ahşap tavanlı camiler grubundadır. Son cemaat yeri ve minaresi yoktur. Üstten eğimli sac çatı ile örtülüdür. Duvarlarında kaba yonu taş, cümle kapısı – sütun, kemer ve mihrapta ince tonu taş, örtü sisteminde ahşap malzeme kullanılmıştır. Harime, kuzey cepheden sonradan eklenen basit hacimden girilir. İç mekân 7.80x8.50 m ölçülerindedir. Doğu- Batı doğrultusunda yerleştirilen üçer gözlü, iki sıra sivri kemerle mihraba paralel üç sahna ayrılmıştır. Mihrap mukarnas kavsaralıdır. Oldukça sade inşa edilmiştir
Kaynak: Niğde Kültür ve Turizm Müdürlüğü Tanıtım Kitapçığı.
KIBLE MESCİDİ
Eskisaray Mahallesi’ndedir. İnşa kitabesi yoktur. Fakat yapının ismine göre 1584 tarihli Niğde Sancağı ’na ait Tapu Tahrir Defteri’nde “Kıble Mescidi “olarak rastlamaktayız. Buna göre mescit 1522–1584 yılları arasında inşa edilmiş olmalıdır. Günümüze bazı onarım ve ilavelerle gelen mescit, asli konumunu korumaktadır. Yapının orijinalinde son cemaat yeri ve minaresi yoktur. Yapı dıştan 9.45x9.50 m boyutlarında ve tek kubbeli camiler sınıfındadır. Yapı oldukça sade inşa edilmiştir.
Kaynak: Niğde Kültür ve Turizm Müdürlüğü Tanıtım Kitapçığı.
SIR ALİ MESCİDİ
Sır Ali Mah. dedir. Caminin inşa kitabesi yoktur. Ancak caminin güneybatı köşesinde yine aynı isimle anılan bir çeşme vardır. Bu yapı üzerindeki kitabeye göre, 1712 M. Tarihinde yenilenerek daha önce var olan çeşmenin yerine yapıldığı, bu durumda caminin de 1712 yılı civarında yapıldığıdır. Günümüze bazı onarımlarla gelen camii, orijinal özelliğini kısmen korumakta ve işlevini devam ettirmektedir. Yapı dıştan 9.30x12.60 m. boyutlarında enine dikdörtgen planlı, düz ahşap tavanlı camiler gurubuna girer. Yapının son cemaat yeri yoktur. Batı yönüne yakın zamanda briketten iki şerefeli minare yapılmıştır. Yapının duvarlarında kaba yonu taş, mihrap, sütun ve kemerlerde ince yonu taş, örtü sisteminde ahşap malzeme kullanılmıştır. Sade inşa edilen yapı da önemli bir bezeme yoktur.
Kaynak: Niğde Kültür ve Turizm Müdürlüğü Tanıtım Kitapçığı.
CULLAZ MESCİDİ
H. Ömer SEYYİD tarafından: 1762 tarihinde yaptırılan mescit, enine dikdörtgen planlı mescit içinde ve dışında yapılan tamiratlarla orijinalliğini tamamen yitirmiş olup, dış görünüş itibariyle de yeniden yapılmış görünümündedir. Kapısı üzerinde yer alan kitabeden M 1762 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır. Moloz taş kullanılarak inşa edilen mescit içeride iki sütunun taşıdığı üç kemerle iki sahına ayrılmıştır. Kuzeybatı kısmında bulunan balkon ve kuzeyde bulunan giriş sonradan ilave edilmiş, esas girişte kapatılmıştır. Minaresi bulunmayan mescidin üzeri kiremit çatı ile örtülmüştür. İç kısmında sütun ve kemerlerden başka hiçbir özelliği yoktur.
ŞAH MESCİDİ
Şahin Ali Mahallesi’ndedir. Mescidin inşa kitabesi yoktur. Ancak yapı plan, inşa, teknik, malzeme ve mihrabı bakımından yakınındaki Hanım Cami’ne (1452) benzemektedir. Mescidin Karamanoğulları zamanında XV. yy. ortalarına tarihlenmektedir. Bazı onarımlarla günümüze gelen cami, orijinal özelliğini yitirmiştir. Dıştan 8.70x12.70 m ölçülerinde olan enine dikdörtgen planlı, düz ahşap tavanlı camiler grubundadır. Ahşap tavan sonradan yıkılarak yerine düz beton atılmıştır. Yapıda son cemaat yerine ve minareye yer verilmemiştir